Thermische zonnepanelen passé? Absoluut niet als koeling onnodig is

“Thermische zonne-energie is een technologie van het verleden.” “Thermische zonnepanelen zijn in ons klimaat geen goed idee. Zonneboilers raken ook snel oververhit.” “Ze hebben vaak last van beschaduwing.” Allemaal stellingen die je weleens hoort.

Maar is thermische zonne-energie passé? Afhankelijk van de bouwtechnische maatregelen tegen oververhitting die je al neemt in je woning of werkruimte, klopt dat allerminst.

Thermische zonnepanelen: als je geen koeling nodig hebt door de juiste gebouwtechnieken

First things first: wie nood heeft aan koeling door de opbouw van de gebouwschil en/of de oriëntatie van een gebouw werkt bijna altijd beter met een warmtepomp.

Maar niet elk gebouw heeft koeling nodig. Rolluiken, luifels, een strategisch geplaatste boom, zonwerend glas… In nog best veel panden zorgen gebouwtechnieken ervoor dat het aantal overschrijdingsuren met comforttemperaturen boven de 25 graden heel beperkt blijft.

Denk bijvoorbeeld ook aan oudere huizen met dikke, stenen muren. Omdat die een hoge volumemassa hebben, absorberen ze veel warmte, die ze ’s nachts weer afstaan. Geen warmtetransmissie van buiten naar binnen dus.

Kun je dan in je werk- of woonplek leven met een beperkt aantal dagen waarop het binnen meer dan 25 graden is? Dan zijn thermische zonnepanelen wel een duurzame toevoeging aan je installatie. Zonneboilers hebben een aantal troeven.

De voordelen van thermische zonnepanelen:

• Wél geschikt voor ons klimaat | Dat zonneboilers in België ongeschikt zijn, is een misverstand. Thermische zonnepanelen zijn net veel minder gevoelig aan beschaduwing (en dus bewolkt weer) dan een pv-installatie. Natuurlijk hebben ze soms naverwarming nodig via gas of mazout. Net als een pv-installatie.
• Ze zijn duurzaam | Een zonneboiler is een relatief eenvoudige technologie. Er zijn veel minder materialen nodig om ze te maken én zijn grotendeels recycleerbaar. Bovendien gaan ze wel 30 jaar mee. Dat is het dubbele van een warmtepomp, waarvoor veel meer materialen nodig zijn.
• Je begint niet ‘opnieuw’ | Duurzaamheid wil ook zeggen behouden wat goed is. In veel recente renovaties vind je een gas- of mazoutketel die het nog prima doet. Thermische zonnepanelen kun je daar perfect aan toevoegen. Ze voorzien in de warmtevraag voor wel 6 à 7 maanden.
• Ze vragen weinig elektriciteit | Om een warmtepomp te laten draaien heb je nog steeds elektriciteit nodig. 1 kWh elektriciteit voor 6 kWh warmte in het beste geval en dus SCOP 6. Bij zonneboiler? SCOP 100. ‘Ja maar de pv-installatie, hebben we toch’, denk je misschien? Binnenkort hebben veel gezinnen een elektrische wagen. Gebruik zonne-energie daarvoor.
• De technologie wordt steeds beter | Vroeger had je bij hoge temperaturen inderdaad een risico op kookverschijnselen. Dankzij nieuwe technologie met een coating op de panelen die de interne temperatuur beperkt, wordt dat probleem opgelost.

In cijfers? Thermische zonnecollectoren kunnen in 60 percent van het huishoudelijk warm water voorzien en tot 35 percent op de energiefactuur voor gas of mazout besparen.

Het onontgonnen potentieel van zonneboilers of thermische zonne-energie

Wie in België een zonneboiler heeft, gebruikt die bijna altijd voor sanitair warm water. Maar daarmee benut je een kans van zonneboilers niet.

In Duitsland en Oostenrijk wordt warm water van thermische zonnepanelen ook in een buffervat gebufferd om er via radiatoren, vloerverwarming of convectoren mee te verwarmen. Dat is bij ons ook perfect mogelijk. En energie van de zon die je kúnt bufferen, heb je gratis.

Klimaatneutraal maar ook betaalbaarheid

Niemand kan in de toekomst kijken. We weten niet of we binnen tien jaar allemaal elektrisch rijden. Of hoe gas, mazout en elektriciteit getaxeerd zullen worden. Of welke maatregelen verplicht zullen worden om volledig klimaatneutraal te werken en leven.

Maar je installatie optimaliseren moet betaalbaar blijven en componenten die nog perfect werken, vervangen is alvast ook niet duurzaam. Bovendien voorspellen fabrikanten dat de productie van warmtepompen in 2050 in de verste verte niet zal kunnen voldoen aan de vraag.

Het staat wel vast dat klimaatneutraal leven en werken een combinatie van méér technologieën zal vragen dan warmtepompen alleen.