Project Haarsnijderij

Uitdaging 1: Warmtepomptechnologie

Warmtepomptechnologie kreeg de voorkeur van de projectontwikkelaar. Maar kies je dan om voor iedere woning een individuele warmtepomp (lucht-water of geothermisch) te voorzien met een buiten- en binnenunit? Als architect zit je niet op dat uitzicht te wachten. Als bewoner ook niet.

Het voordeel van één centrale warmtepomp die alles verdeelt? Je wint plaats in elke woning. Maar comfort blijft individueel: de ene koelt al, de andere niet. En hoe voorzie je dan individuele aan- en terugvoer? Heel veel leidingen en opnieuw: je bent er als architect (of installateur) niet tuk op.

Nóg een oplossing is één collectief beo-veld waarop alle geothermische warmtepompen aangesloten zijn. Maar hoe groot moeten die geothermische installaties zijn? Een gebouwsimulatie gaf uitsluitsel over de nodige collectieve en individuele vermogens. Het voordeel van deze gekozen oplossing? Slechts één beo-veld voor alle woningen op de volledige site. Én iedereen kan individueel kiezen om wel of niet te koelen, met een beperkter leidingwerk.

Uitdaging 2: 18 woningen, 18 bouwschillen

De site van de Haarsnijderij was divers. (Check de luchtfoto!)  Enkele panden waren nieuwbouw. Andere werden ondergebracht in de loodsen met heel dikke wanden die we enkel langs binnen wilden isoleren om de oorspronkelijke vorm te behouden.

Woningen in het pakhuis en het werkhuis hadden dan weer een andere bouwschil en zoninstraling.

Als snel bleek buitenzonwering met screens het aantal warme uren drastisch te verlagen. Maar wat met die mooie industriële look?

Uitdaging 3: Isoleren beter? Niet altijd qua comfort

Een oud gebouw is comforttechnisch een stevig vraagstuk. Níet isoleren is in de zomer eigenlijk soms best interessant. Want de oude, dikke stenen muren met een hoge volumemassa houden de warmte goed buiten. In de winter moet je natuurlijk wel flink verwarmen.

Maar ga je daarom zonder nadenken centimeters isolatie tegen de muren ‘gooien’? Energie besparen is één ding, maar het mag niet ten koste van je comfort gaan. Je wil ’s zomers niet in een thermosfles wonen.

Een oplossing op maat van de verschillende soorten panden

We simuleerden in de gebouwsimulatie verschillende oplossingen: zonwering met en zonder screens, een ventilatiesysteem C en D, verschillende types isolatie, buitenzonwering, vloerkoeling… Allemaal om in iedere individuele woonst energie en comfort maximaal op elkaar af te stemmen.

Ik ben blij dat een veel gemaakte denkfout vermeden werd: dat een groot gebouw renoveren ‘vooral heel goed isoleren’ betekent. Want wat met oververhitting? Welk ventilatiesysteem kies je met het oog op luchtkwaliteit, vochtregulering en comfort? Elke bouwtechnische keuze heeft zijn gevolgen.

Want ‘Het EPB is toch goed?’ biedt helaas geen garanties voor comfort. Altijd leuk als bouwers en architecten daar ook van overtuigd zijn.